بررسی تاثیر شوری آب زیرزمینی و آب آبیاری بر روی شوری آب خروجی از زهکش های زیرزمینی

کمیت و کیفیت زه آب تولید شده در اراضی شور که نیاز به آبشوئی اولیه دارند، از شروع بهره برداری از شبکه آبیاری و زهکشی تا قبل از رسیدن به شرایط تعادل، پیوسته در حال تغییر می باشد. زمان رسیدن به حالت تعادل در مناطق با آب زیرزمینی کم عمق و شور ممکن است چندین سال به طول بیانجامد. عوامل مختلفی برروی شوری زه آب تاثیر می گذارند که در مناطق تحت آبیاری با آب زیرزمینی کم عمق و شور، آب آبیاری و آب زیرزمینی از مهمترین این عوامل می باشند. جهت بررسی میزان تاثیر هریک از این عوامل دو مزرعه arc1-12 و arc1-18 از اراضی تحقیقاتی نیشکر در واحد امیرکبیر (از واحدهای هفتگانه طرح توسعه نیشکر) انتخاب گردید. برای جمع آوری داده های آب زیرزمینی، تعداد 13 پیزومتر در مزرعه arc1-18 و تعداد 12 پیزومتر در مزرعه arc1-12 در اعماق مختلف نصب گردیده و در طی دو سال در دوره آبیاری نیشکر (اسفند تا مهر)، پارامترهای نوسانات سطح ایستابی، دبی خروجی زهکش، شوری آب آبیاری، شوری آب داخل پیزومترها و شوری زه آب ثبت گردید. شوری آب زیرزمینی با افزایش عمق روند صعودی داشته و در مزرعه arc1-18 از حدود 4 دسی زیمنس بر متر در عمق 2/2 متری از سطح زمین به حدود 7 دسی زیمنس در عمق 5/3 متری و حدود 20 دسی-زیمنس در عمق 6/4 متری رسیده است. در مزرعه arc1-12 متوسط شوری آب زیرزمینی عمق های 5/2، 5/3 و 5/4 متری به ترتیب 3، 5 و 7 دسی زیمنس بر متر و در زیر لایه نفوذ ناپذیر (عمق 7/4 متری) 40 دسی زیمنس بر متر اندازه گیری شد. متوسط شوری آب آبیاری 2 دسی زیمنس بر متر و متوسط شوری زه آب در مزرعه arc1-18، 14 دسی زیمنس بر متر و در مزرعه arc1-12، 5/6 دسی زیمنس بر متر ثبت شد. شوری زه آب روند نوسانی داشته و در طول مدت آبیاری نزدیک به شوری آب آبیاری و در فاصله بین آبیاری ها نزدیک به شوری آب زیرزمینی بود. افزایش دبی زه آب بعد از هر آبیاری تاثیر مستقیم آن را بر فرآیند تولید زه آب نشان داد ولی اختلاف زیاد مابین شوری آب آبیاری و زه آب تولید شده نشان داد آبیاری نمی-تواند عنوان تنها عامل تاثیر گذار در این فرآیند باشد. نزدیکی شوری زه آب با شوری آب زیرزمینی در عمق 5/3 تا 5/4 متری همچنین کاهش در شوری آب زیرزمینی تاثیرگذاری جریان آب زیرزمینی در این عمق برروی جریان آب به طرف لترال را نشان داد.